- Prace budowlane i wykończeniowe były prowadzone najpewniej w latach 1894-1895. Kaplica została poświęcona przez ówczesnego rybnickiego proboszcza ks. Edwarda Bolika, który prawdopodobnie ufundował i poświęcił boczny ołtarz. Kaplica służyła wspólnocie rzymsko-katolickiej - mówi Bogdan Kloch, zastępca dyrektora Muzeum w Rybniku.

Świątynia spełniała wszystkie wymogi kultu religijnego, posiadając własnego kapelana, pełniącego funkcje duszpasterskie w szpitalu i wobec zgromadzenia sióstr franciszkanek, które sprawowały w szpitalu funkcje pielęgniarek. We wnętrzu kaplicy, której patronem został św. Juliusz, ustawiono trzy ołtarze, główny oraz dwa boczne (marmurowe).

W powojennych latach w głównym ołtarzu znajdował się obraz przedstawiający prawdopodobnie Chrystusa wskrzeszającego młodzieńca z Nain. Kaplica zaopatrzona została w chór muzyczny. Bogate wyposażenie zakrystii, szafy z ornatami i paramenty liturgiczne, pozwalało kaplicy spełniać codzienne funkcje liturgiczne. Podobnie bogate było wyposażenie wnętrza samej kaplicy (w tym rzeźbione stacje drogi krzyżowej).

Pierwszym kapelanem kaplicy był radca duchowny ks. dr Teodor Kremski. Na przełomie XIX i XX w. była jedną z dwóch katolickich świątyń w mieście, co szybko przyczyniło się do obecności w życiu duszpasterskim miasta. Nie była nigdy siedzibą parafii, choć krótko po 1922 roku część społeczności miejskiej, niezadowolonej z przemian politycznych, planowała wraz z ks. Pampuchem stworzyć przy kaplicy trwałe duszpasterstwo niemieckie, w opozycji do zmian jakie zachodziły w rybnickiej parafii katolickiej.

Po przejęciu szpitala przez władze administracyjne powiatu rybnickiego, a następnie przekształceniu placówki w Szpital Miejski duszpasterstwo wobec pacjentów sprawowali księża werbiści z pobliskiej parafii (pierwotnie kuracji) Matki Boskiej Królowej Apostołów. W 1958 roku kapelanem szpitala i kaplicy był ks. Jan Grycman S.V.D.

W archiwum parafii księży werbistów zachował się zeszyt ogłoszeń duszpasterskich dla kaplicy z lat 1963-1970, co dowodzi znacznej roli w życiu nie tylko szpitala, ale przede wszystkim społeczności ówczesnego miasta. Stały grafik organizowanych uroczystości liturgicznych, głównie niedzielnych, ale i świątecznych (np. pasterka), spowodował, że kaplica cieszyła się uznaniem okolicznej ludności, licznie uczestniczącej w celebrowanych mszach. W ostatnich dniach stycznia organizowano skromną uroczystość odpustową patrona kaplicy. W styczniu 1969 roku przy okazji wspomnienia patrona kaplicy, celebrowano także stulecie powstania szpitala.

Wraz z ostateczną likwidacją szpitala (2001r.), w kaplicy zaprzestano sprawowania posługi ołtarza. Kaplicę zamknięto, pozostawiając przez kilka lat na miejscu większość jej wyposażenia. Ostatecznie kaplica została zdesakralizowana.

Jest to budowla eklektyczna, orientowana, nakryta kopułą na planie krzyża greckiego, uzupełniona o niewielką zakrystię oraz łącznik spajający kaplicę z pawilonem szpitalnym, będący jednocześnie przestrzenią komunikacyjną łączącą kaplicę nie tylko ze szpitalem, ale i z przyległą ulicą (dziś ul. Klasztorna).

Oprac. dr Bogdan Kloch

Czytaj także:

Kaplica dawnego szpitala Juliusz będzie perłą na skalę Europy!

Architekt Marek Wawrzyniak o kaplicy Juliusza: "Proszę na to popatrzeć. To jest po prostu piękne!" (Wideo)

Kaplica dawnego szpitala odzyska blask

31 zdjęć

Przez lata zamknięta dla mieszkańców zdesakralizowana kaplica dawnego szpitala miejkiego "Juliusz" w Rybniku odzyska blask. Niedawno przejęła ją rybnicka Fundacja na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury. Za kilka lat kaplica ma stać się "perłą Rybnika".