Aktualności
Marek Szołtysek: Wielkanocne zwierzęta
20 Kwietnia 2025Skąd się w okresie wielkanocnym w naszej przestrzeni kulturowej pojawiają: zające, baranki, żółciótkie małe kurki i koguty? Czasami ze zrozumieniem tych symboli mamy dzisiaj kłopoty. Przykładowo pewien dziennikarz robiąc ze mną w domu wywiad na temat śląskiej tradycji wielkanocnej zauważył stojącego na stole baranka z czerwoną flagą z białym krzyżem. Zapytał wówczas: Dlaczego ta owca ma duńską flagę?
Marek Szołtysek: 35. gyburstag Gazety Rybnickiej
28 Marca 202535 lat temu, w piątek 23 marca 1990 roku, zaczęła wychodzić nasza „Gazeta Rybnicka”. Miałem okazję uczestniczyć w tym zdarzeniu od samego początku, co potwierdza opublikowany wtedy mój pierwszy tekst o śląskiej kulturze, zatytułowany „Kraina naszych zabawek”. Zatem jako jedyny weteran współpracujący z „GR” nieprzerwanie do dzisiaj mam atut, by powspominać tamte czasy z okazji gyburstagu, czyli 35. urodzin.
Marek Szołtysek: „Nędzne bytowanie” w Rybniku
12 Lipca 2024Wpadła mi w ręce książka wydana przez Fundację Zamek Chudów. Należy ona do historycznego cyklu „Pamiętniki Śląskie”, w której znalazłem nieznany mi XVIII-wieczny opis Rybnika, a właściwie jego zamku. Ale wszystko po kolei…
Marek Szołtysek: Walka z marasem w Rybniku
5 Listopada 2023Jeszcze 150 lat temu, kiedy w październiku zaczynały się jesienne opady deszczu, to ruch furmanek między Rybnikiem a okolicznymi miastami i wsiami zamierał. Dlaczego? Bo nieutwardzone jeszcze drogi, przykładowo z Rybnika do Raciborza, Wodzisławia, Żor czy Gliwic - stawały się nieprzejezdne z powodu marasu.
Marek Szołtysek: Wojny trwają długo
3 Września 2023Niezależnie od tego czy „ruska wojna” skończy się w Ukrainie dziś, jutro czy pojutrze, to jeszcze potem przez dziesiątki lat będą tam wychodziły na jaw tragedie, które się wtedy zdarzyły. Podobnie jest przecież w Rybniku i na całym Śląsku, gdzie ciągle wychodzą na jaw sprawy drugiej wojny światowej, choć ona zaczęła się aż, a może tylko 84 lata temu. Oto kilka opowieści!
Marek Szołtysek: Z Rybnika do Wisły
5 Sierpnia 2023Z Rybnika do Wisły-Uzdrowisko jest zaledwie 65 km, które samochodem możemy pokonać w około godzinę albo na rowerze w cztery godziny. Pociągiem zaś dojedziemy tam w niecałe dwie godziny. A po co tam jechać? Po prostu czym dla Polski jest Zakopane, tym Wisła jest dla Śląska!
Marek Szołtysek: Wieprzkowy stres
1 Lipca 2023Czerwiec to czas Bożego Ciała, odpustu Antoniczka, truskawek, końca roku szkolnego i początku wakacji. Z tym wszystkim mam dobre skojarzenia, choć z dzieciństwa pamiętam jeden czerwcowy stres. Były nim wieprzki, czyli agrest.
Marek Szołtysek: Moczki nasze roztomajte
23 Grudnia 2022Moczka - to obok makówek i siymiyniotki - stara śląska potrawa wigilijna, jadana dawniej u Słowian jeszcze w czasach pogańskich. Danie to nazywa się „moczką” dlatego, że pierwszym elementem jej przygotowania jest moczenie suszonych owoców. Niektórzy jednak tę potrawę nazywają bryją albo garusem. Także robiony na wigilię kompot z suszonych owoców jest spokrewniony z moczką, choć nie wszyscy sobie z tego zdają sprawę.
Kiedyś rok szkolny w Rybniku zaczynał się 1 kwietnia
6 Września 2022Gdy około 250 lat temu polskie państwo traciło niezależność i zaczynał się długi czas zaborów, to Śląsk był wtedy pod rządami Królestwa Prus. To nowocześnie zarządzane pruskie państwo jako pierwsze na świecie wprowadziło darmowe i obowiązkowe szkolnictwo. Rok szkolny zaczynał się wtedy 1 kwietnia a nie jak dzisiaj - 1 września.
Abecadło Rzeczy Śląskich. Sześć paszportów
1 Kwietnia 2022Ponoć nasze urzędy paszportowe mają dużo roboty - bo wielu z nas postanowiło na te ciężkie czasy mieć aktualny paszport na wszelki wypadek. Gdy się o tym dowiedziałem, to przypomniała mi się siostra mojej babci. Nazywaliśmy ją - ciotka Maryj. Przez całe swoje długie życie miała ona aż sześć obywatelstw. Teoretycznie więc mogła mieć sześć różnych paszportów. Przecież nawet Agent 007 tylu paszportów nie miał.