Biografowie o swoich biografiach w Rybniku
Już tradycyjnie w przededniu ogłoszenia zwycięzcy kolejnej edycji Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”, w miejskiej bibliotece odbyło się wczoraj spotkanie z autorami nominowanymi do nagrody w tegorocznej, ósmej edycji konkursu, w którym od 2019 roku wybiera się najlepszą biografię napisaną w roku poprzednim.
W czasie spotkania odbywającego się pod hasłem „Zamknąć życie w książce” pięciu autorów: Karolina Dzimira-Zarzycka („Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki”), Wojciech Orliński „Kopernik.Rewolucje”), Krzysztof Siwczyk („Sygnał w zenicie”), Rusłan Szoszyn („Lodołamaczka. Swietłana Cichanouska”) i Krzysztof Umiński („Trzy tłumaczki”) odpowiadając na pytania prowadzących spotkanie Pauliny Rzymanek i Elżbiety Janota, tworzących podcast literacki „Już tłumaczę” opowiadało o swoich inspiracjach, bohaterach swoich biografii i ich tworzeniu.
Po raz pierwszy w rybnickim konkursie do głównej nagrody nominowano biografie postaci żyjących w tak odległych od siebie epokach, bo z jednej strony mamy biografię Kopernika, astronoma żyjącego na przełomie XV i XVI wieku, a z drugiej książkę o żyjącej liderce białoruskiej opozycji Swiatłanie Ciechanouskiej.
- To było pytanie, które dręczyło mnie od dzieciństwa. Patrząc na przedstawiający Kopernika znany obraz Jana Matejki zastanawiałem się, jak przy pomocy narzędzi będących drewnianymi drągami do mierzenia na niebie kątów można wpaść na to, że to kręci się Ziemia a nie Słońce - mówił Wojciech Orliński, który przyznał, że to m.in. za sprawą Kopernika od młodości jest miłośnikiem nauk ścisłych. Orliński był już nominowany do „Juliusza” za biografię Stanisława Lema.
- Nikt wcześniej nie pytał Ciechanouskiej kim ona właściwie jest, jaką jest kobietą, jak wyglądało jej dzieciństwo. Rozmawiałem z nią kilka razy i tak naprawdę za każdym razem rozmawiałem z inną osobą - mówił z kolei Rusłan Szoszyn. Stwierdził też, że dalszy ciąg jego historii napisze nie tylko Ciechanouska, ale i okoliczności, w których będzie ona żyć i działać.
Tegorocznego laureata „Juliusza” poznamy dzisiaj wieczorem w czasie
gali wręczenia Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” w Teatrze Ziemi Rybnickiej (początek o godz. 18). W drugiej jej części odbędzie się koncert Katarzyny Groniec, promujący jej najnowszą płytę „Konstelacje”.
W tegorocznym konkursie spośród 40 zgłoszonych biografii kapituła w składzie: Agata Passent, Ewa Niewiadomska, Anna Cieplak, Zbigniew Kadłubek i Tadeusz Sławek nominowała do „Juliusza” następujące biografie:
Astronoma-rewolucjonisty Mikołaja Kopernika
„Kopernik. Rewolucje” Wojciecha Orlińskiego to opowieść o wielkim naukowcu pokazana w kontekście społecznym, politycznym i kulturalnym, idealnie wpisująca się w obchody 550. urodzin Kopernika.
Liderki obecnej białoruskiej opozycji Swiatłany Ciechanouskiej
„Lodołamaczka. Swiatłana Cichanouska” Rusłana Szoszyna to biografia z elementami thrilleru politycznego i reportażu, którą czyta się z zapartym tchem, to historia aktywistki - lodołamaczki, liderki białoruskiej opozycji, która pozwala nam pogłębić wiedzę na temat tego, co dzieje się na Białorusi.
Walczącej o prawa kobiet malarki Marii Dulębianki
„Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki” Karoliny Dzimiry-Zarzyckiej to biografia malarki zaangażowanej w życie społeczne i polityczne, feministki i działaczki walczącej o prawa kobiet. To również historia 20-letniej przyjaźni Dulębianki z Marią Konopnicką.
Założyciela punkrockowych zespołów Kryzys i Brygada Kryzys Roberta Brylewskiego
„Sygnał w zenicie” Krzysztofa Siwczyka to historia muzyka rockowego. Brylewski stanowi metaforyczny punkt odniesienia dla bohatera-narratora, który „idzie reprezentacyjną ulicą miasta", a wokół niego miedzy rokiem 1987 a 2018 - zmienia się niemal wszystko.
Tłumaczek: Marii Skibniewskiej, Joanny Guze i Anny Przedpełskiej-Trzeciakowskiej
„Trzy tłumaczki” Krzysztofa Umińskiego to opowieść o niezwykłych kobietach, które stały się instytucjami w polskim życiu kulturalnym, to książka o warsztacie tłumacza, walce nie tylko o przekład i zlecenia, ale i o własne życie.
Konkurs na najlepszą biografię ma na celu promocję czytelnictwa, ale także zainteresowanie czytelników postacią Juliusza Rogera, którego życie zainspirowało wiele działań prowadzonych przez miasto Rybnik. Żyjący w XIX wieku Juliusz Roger, lekarz, entomolog, etnolog, człowiek zakochany w ludziach i kulturze Górnego Śląska, był osobą wielowymiarową, umiejętnie łączącą różne dziedziny wiedzy.
