Operacje laparoskopowe wymagają odpowiedniej koordynacji ruchów chirurga. Umiejętność tę można ćwiczyć na trenażerach, takich jak ten przed Tobą. Weź w dłonie narzędzia laparoskopowe. Czy uda się w ciągu 4 minut przełożyć sznurek przez wszystkie oczka?” - polecenie wyświetla się na ekranie monitora w jednej z dawnych szpitalnych sal, którą poświęcono laparoskopii. Po chwili manewrujemy już dziwnymi „pistoletami”, próbując złapać wirtualny sznurek. Biegnie czas. Niestety nie dajemy rady za pierwszym razem. Nie szkodzi. Podobnych zabiegów, i to z różnych dziedzin medycyny, wykonamy tu mnóstwo - w Edukatorium przygotowano 95 multimedialnych stanowisk.

- Edukatorium Juliusz, które jest częścią rybnickiego muzeum, jest przestrzenią, gdzie edukacja znajduje się na pierwszym miejscu i jest najważniejszym elementem. To jedyna placówka w Polsce, gdzie przez zabawę, w sposób doświadczalny i swobodny, odwiedzający otrzymają wiedzę certyfikowaną z zakresu medycyny i farmacji, czyli wiedzę, która opiera się na badaniach naukowych ekspertów i na najnowszych, najbardziej aktualnych trendach w nauce - mówi Wojciech Dominiak.

Dodaje, że nad przygotowaniem tekstów, informacji i wszystkiego, z czym można spotkać się w tym miejscu, pracowało szereg ekspertów z dziedziny medycyny i farmacji.

Kamera wewnątrz dróg oddechowych człowieka

W efekcie w dawnym szpitalu miejskim każdy będzie mógł wykonać np. bronchoskopię, przesuwając powoli kamerkę wewnątrz dróg oddechowych i śledząc prawdziwe wideo z wnętrza człowieka na ekranie monitora.

- Jeśli miałbym mówić o wyjątkowości tego miejsca, to znajdujemy się w przestrzeni, która jeszcze kilkanaście lat temu była szpitalem. Dziś znów mówimy tu o człowieku, o tym, jak funkcjonuje, na co jest narażony, jak powinien dbać o zdrowie. Mamy tu swego rodzaju instrukcję obsługi człowieka, prezentowaną w miejscu, które od początku swojego istnienia pełniło funkcję ukierunkowaną na zdrowie i leczenie ludzi. To kontynuacja, choć w nieco odmienionej formie, pierwotnego założenia i funkcji tego miejsca - mówi Dominiak.

- Jak miałbym przyrównać Edukatorium Juliusz do innego centrum nauki i wiedzy, to nasuwa mi się skojarzenie z wrocławskim Hydropolis, które też osadzone jest jednoś cią miejsca w strukturze dawnych wodocią gów miejskich - dodaje Dominiak.

W półmroku panującym w jednej z sal starego rybnickiego szpitala prześwietlimy papirus z traktatem lekarskim pochodzącym z 1550 r. p.n.e. albo wykonamy parę ćwiczeń na urządzeniu do gimnastyki leczniczej za projektowanym w XIX w. a przypominającym dzisiejsze siłownie…

Dla kogo edukatorium?

Dla jakiego widza adresowane jest edu katorium - ucznia szkoły podstawowej czy jego rodzica? - pytamy dyrektora. - Siłą edukatorium będzie program edukacyjny. Wystawa jest rusztowaniem, na którym zawieszone będą różne formy edu kacyjne. Program zostanie tak dopasowany, by na każdym etapie kształcenia zarówno przedszkolnego, wczesnoszkolnego i starszych klas zainteresować odwiedzającego. Tak jak program nauczania szkolnego wprowadza systematycznie działy związane z funkcjonowaniem człowieka, tak samo cykl edukacyjny w „Juliuszu” (warsztaty, moduły i ścieżki edukacyjne) będzie przystosowany do każdej grupy wiekowej. Natomiast prezentowana wystawa przeznaczona jest do samodzielnego zwiedzania i każdy znajdzie tu wiele ciekawych informacji z różnych dziedzin funkcjonowania człowieka - tłumaczy Dominiak.

Straszna maska z czasów epidemii dżumy

Zwiedzając ekspozycję może i przebiegnie nas dreszcz na widok maski ochronnej lekarza z czasów epidemii dżumy albo instrumentów, jakimi kiedyś posługiwano się w salach operacyjnych.

- Historyczne eksponaty przekazała nam pani profesor Dorota Pojda-Wilczek. Pierwotnie znajdowały się one na wyposażeniu gabinetu jej ojca, lekarza okulisty. Natomiast część farmaceutyczna została udostępniona przez panią Aleksandrę Grabiec, wywodzącą się z rodziny farmaceutycznej z Rybnika - tłumaczy Dominiak.

Przyznaje, że ekspozycja może lekko zszokować. - Od czerwca zapraszaliśmy wybrane grupy wiekowe będące na różnych etapach edukacji do przetestowania wystawy. Chcieliśmy zobaczyć, jak dzieci w różnym wieku reagują na poszczególne treści. To dla nas pomocna wiedza, aby odpowiednio ułożyć ścieżkę edukacyjną. Jak się okazało, wyposażenie gabinetu lekarskiego z lat 40. i 50. XX wieku budziło czasami wśród młodych odbiorców grozę - mówi dr Dominiak.

Wielkie otwarcie 10 września

10 września odbędzie się wielkie otwarcie Edukatorium Juliusz. Z tej okazji zaplanowano wiele atrakcji, m.in. happening, grę miejską i występy artystyczne na rynku, a główne wydarzenia na terenie dawnego szpitala, w tym spotkanie z profesorem Zbigniewem Izdebskim, jednym z najbardziej rozpoznawalnych seksuologów w Polsce. Z kolei na niedzielę przygotowano warsztaty dla różnych grup wiekowych.

Edukatorium Juliusz w Rybniku

36 zdjęć

- Otwieramy Edukatorium Juliusz w trakcie Europejskich Dni Dziedzictwa, które w tym roku odbywają się pod hasłem „Połączeni dziedzictwem”. W tym miejscu, jak nigdzie indziej, jesteśmy połączeni dziedzictwem dawnego szpitala, pokazując dziś medycynę i człowieka w nowoczesnej, edukacyjnej odsłonie - mówi Wojciech Dominiak.

Czytaj także: Edukatorium w dawnym szpitalu Juliusz gotowe. Otwarcie 10 września

- Jestem przekonany, że unikatowość tego miejsca w skali kraju spowoduje, że z czasem marka „Edukatorium Juliusz” będzie rozpoznawana nie tylko w Rybniku i okolicach, ale z całą pewnością w województwie śląskim i poza jego granicami, a w następnej perspektywie - w całym kraju - dodaje dyrektor.

Aleksander Król

Edukatorium Juliusz startuje 10 września, zaś od 13 września w regularnej sprzedaży będą bilety, do których dołączony będzie kupon rabatowy, który obniży cenę biletu wstępu do Zabytkowej Kopalni „Ignacy” w Rybniku-Niewiadomiu. Identyczny kupon, uprawniający do zniżkowej formy zakupu biletu w „Juliuszu”, będzie można nabyć w „Ignacym”