Finaliści „Juliusza” – biografia druga: prozaik ze zmyślonym życiorysem
„Kompaktowe arcydzieło napisane wspaniałym językiem”, „pogłębiona opowieść”, „czyta się tę biografię z zachwytem” – to tylko niektóre opinie członkiń i członków kapituły Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” na temat biografii „Babel. Człowiek bez losu”. Książka autorstwa Aleksandra Kaczorowskiego jest jedną z pięciu nominowanych do tegorocznej nagrody literackiej przyznawanej w Rybniku.
Kim był Izaak Babel? Najprościej – rosyjskim pisarzem żydowskiego pochodzenia, ale był także mistrzem… biograficznego zmyślenia – stworzył sobie rewolucyjny życiorys pisarza sowieckiego. W świecie komunizmu talent Babla okazał się bezużyteczny i jak sam mówił, został mistrzem w gatunku milczenia, a w 1940 roku na polecenie Stalina został zamordowany – w Moskwie nie ma grobu, pomnika ani nawet tablicy pamiątkowej.
Aleksander Kaczorowski zmierzył się z więc z trudnym zadaniem – jak opisać losy prozaika, który opowiadając o swoim życiu nieustannie meandrował między prawdą a fikcją? Co więcej, wielu faktów z życiorysu Babla nie udało się ustalić, a on sam zacierał ślady. Był też pełen sprzeczności.
Kaczorowski jest jednak mistrzem w swoim fachu i otrzymał już Górnośląską Nagrodę Literacką „Juliusz” - w 2019 roku za książkę „Ota Pavel. Pod powierzchnią”, biografię wybitnego czeskiego pisarza, dziennikarza i reportera sportowego Oty Pavla. Po raz drugi więc jego książka znalazła się w gronie pięciu nominowanych do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”.
– Zdając sobie sprawę, że autor tej prześwietnej biografii był już nagradzany podczas konkursu Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”, powinienem się powstrzymać od nominowania tej książki w tegorocznej edycji. Nie mogłem tego jednak zrobić z dwóch powodów: po pierwsze biografistyczny talent Aleksandra Kaczorowskiego cenię od dawna; uważam, że jest mistrzem tego gatunku, że potrafi jak nikt dawać ramę literacką temu czemuś trudnemu do zdefiniowania, co określamy życiem człowieka, pisarza, artysty etc. Istnieje jednak jeszcze powód drugi: Pod urokiem stylu Babla jestem od lat – uzasadnia prof. Zbigniew Kadłubek, który zasiada w kapitule nagrody.
Zdaniem Agaty Passent, felietonistki, blogerki, miłośniczki książek i członkini kapituły, w biografii nie chodzi tylko o pomysł na bohatera czy sposób na opowiedzenie jego życia.
– Czasem uda się jeszcze osiągnąć ten trzeci element – arcydzielny styl pisania samego biografisty. To właśnie ten przypadek książki - wszystkie trzy elementy uzupełniają się tak ściśle i idealnie, że czyta się tę biografię z zachwytem. O życiu pisarza Izaaka Babla wiemy już w Polsce sporo – jego prozy są często wznawiane, Jerzy Pomianowski zrobił przecież ogrom pracy swoimi przekładami i esejami, a sam Babel napisał „Dziennik 1920”. Jednak jeśli chcemy, a dzięki Kaczorowskiemu chcemy, wiedzieć i rozumieć więcej z Babla, to koniecznie czytajmy tę książkę! – zachęca Agata Passent.
Kolejną z nominowanych książek zaprezentujemy za tydzień. Przypominamy też o organizowanym przez rybnicką bibliotekę konkursie na recenzję biografii zgłoszonych do „Juliusza”.
Laureata Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” poznamy 12 października podczas 55. Rybnickich Dni Literatury. Otrzyma okazałą statuetkę i 50 tys. zł.
Zobacz także
