"Centrum Starego Rybnika" bardziej przyjazne dla rybniczan. Przed nami 100 dni konsultacji parku kulturowego

- W konsultacjach społecznych i w publicznym dyskursie chcielibyśmy zaproponować mieszkańcom, temat "Centrum Starego Rybnika - Park Kulturowy" - zapowiada Piotr Kuczera, prezydent Rybnika.

- To ważne zadanie, bo jak mówią architekci - śródmieście jest salonem miasta, a ten salon powinien wyglądać jak najlepiej. Jak pokazują przykłady wielu dużych miast, coraz więcej mieszkańców tęskni za przestrzenią pozbawioną nadmiernej ilości reklam uznając, że powinny być one uporządkowane, mieć pewien styl i klasę. Dlatego wznawiamy rozpoczęte w 2016 roku, a wstrzymane przez trudny pandemiczny okres, rozmowy na temat utworzenia w centrum Rybnika parku kulturowego. Mam nadzieję, że z pomocą mieszkańców będziemy to w stanie przeprowadzać, rozkładając oczywiście odpowiednio w czasie poszczegółowe zadania, a przede wszystkim przekonać do tej idei nieprzekonanych - dodaje.

Prezydent tłumaczy, że dzięki konsultacjom mieszkańcy będą mieli okazję podpowiedzieć, jak wyobrażają sobie stare miasto, co zrobić, by przestrzeń była bardziej przyjazna, bardziej estetyczna i podkreślała charakter naszego miasta z piękną architekturą.

- Chcemy rozmawiać z różnymi grupami mieszkańców. Myślę, że najistotniejsza jest pewna zmiana mentalna. Przykłady dużych miast - Wrocławia, Krakowa, ale też mniejszych, jak Bierunia, pokazują, że przestrzeń starego miasta może być bardziej przyjazna dla mieszkańców - mówi Piotr Kuczera.

Park Kulturowy ma powstać na obszarze nieco poszerzonego Śródmieścia - jego granice miałyby przebiegać mniej więcej od ulicy Kościuszki do Nacyny, od Bazyliki do dworca kolejowego.

- To obszar, który możemy zdefiniować jako stary Rybnik, układ przestrzenny, który powstał w Średniowieczu i zadecydował o tym, jaki kształt przybrało centrum - mówi Henryk Mercik, Miejski Konserwator Zabytków w Rybniku.

Jak tłumaczy Mercik najważniejsze, by powiedzieć mieszkańcom, co mogą zyskać dzięki stworzeniu Parku Kulturowego. Zaznacza, że nie chodzi tylko o to, by z przestrzeni centrum miasta usunąć szpetne bilboardy i krzykliwe szyldy.

- Park kulturowy to swego rodzaju ład przestrzenny, na który składa się mnóstwo różnych elementów - takich jak meble, typu parasolki, foteliki, stoliki; mała architektura jak ławki, latarnie; nawierzchnie ulic. To wszystko składa się na ład przestrzenny. Nie można tego sprowadzić tylko i wyłącznie do reklamy. Chcemy, by wszystkie te elementy były harmonijnie ze sobą powiązane. Jednak przede wszystkim najlepiej jak możemy zamierzamy wyeksponować obiekty zabytkowe, cenne dla tego terenu. A to obszar niezwykle bogaty w zabytki ze wszystkich epok, od gotyku, a skończywszy na absolutnie świetnych przykładach z czasów PRL - mówi Mercik.

Za te same pieniądze możemy kupić dobrą albo złą reklamę

Mercik dodaje, że dostosowanie się do zasad określonych w założeniach parku kulturowego nie wiążą się z jakimś nadzwyczajnym wysiłkiem, a pewnych zmian możemy dokonać w sposób prosty.

- Zwykle za te same pieniądze możemy zamówić dobrą albo złą reklamę. Za te same pieniądze możemy kupić farbę w dobrym albo złym kolorze. Chodzi o to, by wiedzieć jaki kolor jest właściwy, jaka reklama jest właściwa, jaki sposób reklamowania własnego biznesu jest właściwy dla tego obszaru centrum Starego Rybnika - mówi Mercik.

100 dni konsultacji Parku Kulturowego w Rybniku i publicznej dyskusji

Spotkanie, rozpoczynające konsultacje, odbędzie się 13 czerwca w halo! Rybnik w godzinach 16.30 - 18.00.

- Rozpoczynające się konsultacje nie są konsultacjami treści uchwały, która docelowo będzie zawierała szczegółowe zapisy i wytyczne. Chcemy jednak by ta uchwała sporządzona została w oparciu o głosy mieszkańców oraz przedsiębiorców prowadzonych tutaj biznesy. Chcemy by była to uchwała „uszyta na miarę” Centrum Starego Rybnika. Przed nami więc 100 dni dyskusji i spotkań, spacerów, możliwości wypełnienia ankiet, zapoznawania się z pomysłem parku kulturowego. Myślę, że Rybnik jest miastem, któremu to rozwiązanie się należy, ponieważ nie musi mieć żadnych kompleksów, jeśli chodzi o architekturę z różnych epok i okresów, spełniającą różne funkcje, ale sięgającą przecież korzeniami średniowiecza - tłumaczy Henryk Mercik.

Kolejne kroki w ramach konsultacji to m.in. spotkania z różnymi grupami docelowymi, w tym przedsiębiorcami, ankiety, badania jakościowe, a także kampania informacyjna.

Co to jest Park Kulturowy?

Parku kulturowy jest jedną z pięciu form prawnej ochrony zabytków, które obowiązują w naszym kraju. Podstawową formą jest oczywiście indywidualny wpis do rejestru zabytków, natomiast park kulturowy jest formą obszarową, chroniącą obszar mający historyczny rodowód, na którym nie muszą się znajdować tylko obiekty zabytkowe, ale również układ zieleni, przyroda oraz współczesne budynki i obiekty.

- Forma ochrony konserwatorskiej, jaką jest park kulturowy, daje możliwość utrzymania ładu w takiej przestrzeni i jej harmonijnego rozwoju. Co ważne - jest to też narzędzie niezależne od woli wojewódzkiego konserwatora zabytków czy innego państwowego urzędnika, ale zależy od decyzji organu stanowiącego gminy - czyli w przypadku Rybnika rybnickiej Rady Miasta, de facto więc od samych mieszkańców, reprezentowanych przez miejskich radnych. Stąd bardzo ważne, by sami mieszkańcy chcieli mieć park kulturowy, ład w przestrzeni publicznej - przekonuje Henryk Mercik.

• W ciągu ostatnich 20 lat powstało w Polce 41 parków kulturowych, w tym cztery w województwie śląskim.